محمدرضا شرف‌الدین:
«سینمای انقلاب» نیازمند یک تشکل جدید است
«سینمای انقلاب» نیازمند یک تشکل جدید است
محمدرضا شرف‌الدین در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی فارس گفت: من پیشنهاد می‌کنم جمعی تشکیل شود و عده‌ای با رویکرد ساخت فیلم و سریال - و نه تاریخ‌نگاری و تحقیق صرف- در این تشکل شروع به تولید مطالبی در مورد انقلاب اسلامی کنند و ما هم از نظر لجستیکی آنها را پشتیبانی کنیم.
وی در مورد تاریخ سینمای نوین ایران که با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 تولد یافت، گفت: سینمای نوین انقلاب اسلامی با جمله تاریخی حضرت امام بنا گذاشته شد که گفتند: «ما با سینما مخالف نیستیم؛ با فحشا مخالفیم» و این به سینمایی که برخی آن را حرام می‌دانستند، مشروعیت بخشید.
وی افزود: سینمای سال‌های اول پیروزی انقلاب هم به دلیل همین مشروعیت، مخاطبان جدیدی داشت، چون افرادی که تا دیروز سینما را حرام می‌دانستند، برای تماشای فیلم به سینماها آمدند و فروش همه فیلمها بعداز پیروزی انقلاب اسلامی، این قضیه را تایید می‌کند.
مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، گفت: حتی آن زمان دست‌اندرکاران سینما، فیلم ایرانی را گنج ایرانی می‌نامیدند و می‌گفتند: هم کسی فیلمی دارد، گنجی دارد و فروش بالای فیلم‌هایی که قبل از انقلاب ساخته شده بود و بعد از انقلاب به نمایش درآمد، شاهدی بر این مدعی است. از سوی دیگر نیروها و فکرهایی که سینما را حرام نمی‌دانستند، به میدان آمدند و کار سینما را آغاز کردند.
وی ادامه داد: امروز هم که بحث مخاطب در سینما مطرح است، بعضی‌ها متوجه نیستند که سینمای دهه 60، مردم را به سینما نمی‌کشاند بلکه مشروع شدن سینما بود که مردم را به سینما آورد. در این زمینه، در واقع خود سینما بیش از هر مدیر و مقامی در عدم جلب مخاطب مقصر است، چون مطابق ذائقه مردم پیش نرفت.
* فیلم‌هایی با تفکرات انحرافی در مورد انقلاب ساخته شد
شرف‌الدین گفت: در دهه 60، آدم‌هایی به سینما آمدند و فیلم‌هایی را با برداشت و سلیقه خود در مورد انقلاب اسلامی ساختند که بعضی هم گرایش‌های جعلی و منحرف کننده داشتند و سعی کردند که اسلامی بودن انقلاب را مخدوش کنند و انقلاب را مارکسیستی یا کارگری معرفی کنند اما باید دانست که با وجود همه جریانات و تفکرات، این تفکر اسلامی و شخص امام خمینی(ره) بود که انقلاب اسلامی را پیروز کرد.
وی تصریح کرد: در اوایل انقلاب، بخش عمده‌ای از بدنه سینما، افراد آلوده‌ای بودند که توانایی درک انقلاب اسلامی و همراهی با آن را نداشتند و در مقابل عده‌ای نیز حضور داشتند که همراه با انقلاب حرکت کردند و برای سینما مفید بودند، اما به جرأت می‌گویم هرگز نتوانستند که دین خود را به انقلاب ادا کنند. به هر حال، این چالش‌ها نیز باعث می‌شد موضوعات مربوط به انقلاب نتواند به صورت ناب و صحیح در فیلمها شکل بگیرد.
* سینماگرانی که انقلاب را درک و باور کرده باشد، کم داشتیم
شرف‌الدین گفت: در سال‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی مخصوصا تا قبل از جنگ، راجع به انقلاب، چند فیلم ساخته شد. مثلا فیلم «خونبارش»(امیر قویدل) که نسبتا فیلم خوبی در زمان خودش بود. سینما آیینه زمان است و وقتی انقلاب شد، فرصتی برای ساخته شدن فیلم‌هایی با موضوع انقلاب به وجود آمد که البته در این بین تعداد فیلم‌هایی که در حواشی انقلاب ساخته شد، مثل هیولای درون و سناتور و شیلات، بیشتر بود که البته این فیلمها از نظر موضوعی، به‌روز بودند.
وی تاکید کرد: با این حال، اگر بخواهیم در میان آن فیلمها، از آنچه با موضوع انقلاب سر و کار داشت، نام ببریم، به جز «خونبارش» بقیه فیلمها، قصه‌هایی در حواشی انقلاب داشتند، موضوعاتی مثل ظلم فئودال‌ها یا توطئه‌های ساواک را بررسی می‌کردند. یعنی در مورد خود انقلاب نبودند و می‌شد آنها را در هر زمانی و در هر کشوری ساخت.
این تهیه‌کننده ادامه داد: نکته دیگر اینکه غالبا این فیلمها برداشتی از فیلم‌های خارجی مثل آثار کاستاگاوراس یا قصه‌های پلیسی و انقلابی بودند و مثل دادشاه(حبیب کاوش)، قهرمان‌سازی‌هایی نیز در سینمای ایران به تبعیت از نمونه‌ةای خارجی انجام شد که قهرمانانش در واقع صرفا مخالفان دولت بودند که مردم هم دلخوشی از آنها نداشتند.
شرف‌الدین گفت: عمده‌ترین چیزی که در مورد سال‌های اول انقلاب مهم است، این است که ما نویسنده و کارگردان قابل توجهی که انقلاب را درک و باور کرده باشد، کم داشتیم و همچنین شرایط زمانی آن دوره، شرایط خاصی بود که در آن حوادث به قدری پرشتاب و سریع پیش می‌آمد که فرصت تفکر را از همه سلب می‌کرد.
* چرا فیلم‌های خوب انقلاب ما توقیف بوده‌اند؟
وی افزود: یکی از فیلم‌های خوب و ماندگار در زمینه انقلاب، مستند «برای آزادی» ساخته حسین ترابی بود که متأسفانه سال‌ها مهجور واقع شد. سوال این است که چرا فیلم به این خوبی که جزو اسناد تاریخی این مملکت است، سال‌ها مورد بی‌مهری قرار گرفته، در حالی که تنها یک فیلم مستند بوده است اما به آن مجوز نمایش نمی‌دادند.
مدیرعامل انجمن سینمایی انقلاب و دفاع مقدس تصریح کرد: متاسفانه گاهی نگاه‌هایی در جامعه مشاهده می‌شود که براساس آن اگر می‌توانستند (نعوذ‌بالله) قرآن را هم سانسور می‌کردند و بخش‌هایی از سوره حضرت یوسف(ع) را هم حذف می‌کردند.
وی افزود: فضای سینما در سال‌های اول انقلاب، به دلیل نبود بسیاری از خط کشی‌ها و حد و حدودهای فعلی، نسبت به امروز شرایط بهتری را برای ساخت فیلم ایجاد می‌کرد اما هرچه به پیش آمدیم، قوانین موجود در فیلم‌سازی، دست و پای فیلمساز را بست. البته قصد من انتقاد از این ممیزی‌ها نیست و تنها قصد آسیب‌شناسی مسائل سینما را دارم.
وی در بخش دیگری از گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: خسرو سینایی فیلمی خوب و شریف به نام «زنده باد...» ساخت که فضایی واقع‌بینانه داشت و اگر بخواهیم شرایط جامعه و انقلاب را کشف کنیم، می‌توانیم به آن فیلم استناد کنیم که متأسفانه همچنان در محاق توقیف است ولی بسیار خوشحالم که فیلم «برای آزادی» که بعضی از تصاویر آن تنها اسناد بصری از انقلاب ما هستند سرانجام به نمایش درآمد که تلاش انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس و آقای جعفری جلوه برای نمایش آن، قابل تحسین بود.
* سینمای انقلاب و چالش‌های سیاسی
شرف‌الدین اظهار داشت: مهم‌ترین چالش در مورد سینمای انقلاب این است که مباحث و موضوعات انقلاب اسلامی، مسائلی هستند که هنوز چالش های سیاسی دارند و برانگیزاننده چالش‌های سیاسی هستند. چون ادعاهای مختلفی در مورد انقلاب اسلامی وجود دارد و هر کس یا جریانی که بخواهد فیلمی در مورد انقلاب بسازد، قصد دارد نظر خود را تحمیل کند.
* تعدد سوژه‌های دفاع مقدس و نپرداختن به سوژه انقلاب
-
مدیرعامل‌انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، ادامه داد: پرداختن به موضوع انقلاب اسلامی، نیازمند افراد صاحب فکر و اندیشه است تا بتوانند توانایی خود را اثبات کنند و از نظرات خود در مورد انقلاب دفاع کنند که متأسفانه چنین کسی در سینما نداریم و زمینه‌های این موضوع ضعیف است.
حوادث پس از 22 بهمن 57 بسیار پرشتاب بود و تا یک سال بعد از آن، حوادث بسیار زیادی در کشور وجود آمد که آمریکا در رأس این حوادث بود و قصد داشتند ایران را تجزیه کنند. هرکدام از این حوادث موضوعاتی است که اگر بخواهیم سینما را آینه زمان بدانیم باید به تک تک آنها بپردازیم، اما حوادث به قدری متعدد بودند که یک سال پس از وقوع انقلاب، واقعه انقلاب اسلامی به صورت پدیده‌ای تاریخی درآمد اما امروز شرایط سیاسی روز هنوز اجازه پرداختن به این موضوعات را نمی‌دهد و نمی‌توان آنها را تصویر کشید.
وی گفت: واقعه‌ای مثل تسخیر لانه جاسوسی، موضوع بزرگی است و جا دارد که فیلمها و سریالهای زیادی درباره آن ساخته شود ولی هنوز فیلمی در خور این واقعه ساخته نشده است. سال 59 جنگ تحمیلی هم آغاز شد و با شروع جنگ موضوع انقلاب، موضوعی قدیمی از نظر حجم اتفاق و تأثیرگذاری شد، ضمن اینکه تعدد سوژه‌های مربوط به دفاع مقدس نیز باعث شد کسی به سوی انقلاب رجعت نکند به‌طوری که هنوز هم پدیده دفاع مقدس سیطره خود را بر همه شئونات زندگی اجتماعی ما حفظ کرده است.
وی تصریح کرد: با وجود موضوع دفاع مقدس، موضوع انقلاب در عرصه اجتماعی برای سینمای ایران کمرنگ شد و دفاع مقدس هم با تأثیرات خود بر انقلاب و سیاست داخلی و خارجی، ایجاد شرایط برای ساخته شدن فیلم در مورد انقلاب را واقعا سخت کرد. البته تنها جایی که به عنوان ادامه خط انقلاب باقی ماند، دفاع مقدس بود که به عنوان یک موضوع کلی مورد توجه قرار گرفت و به علت طولانی بودن عرصه زمانی آن، عده‌ای در عرصه دفاع مقدس پدیدار شدند که ژانری را به عنوان ژانر دفاع مقدس پدید آوردند، ولی سینماگرانی از انقلاب بیرون نیامدند تا ژانر سینمای انقلاب را بسازند و وقایع آن را به حافظه تمدنی ما بسپارند.
* تفکر سودجویانه سازندگان سریالهای تلویزیونی درباره انقلاب
-
شرف‌الدین در ادامه گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این پرسش که آیا فیلمی در خور انقلاب در سینمای ایران ساخته شده است؟، گفت: به جز مستند «برای آزادی»، فیلمی در خور، که به صورت داستانی بتواند شکوه انقلاب را به تصویر بکشد، نداشته‌ایم.
وی گفت: متأسفانه چند سال است که سیمای جمهوری اسلامی به نام سیمای انقلاب، فیلمها و سریالهای موضوعی ساخته که در میان این آثار، تنها یکی دو اثر خوب و شایسته وجود داشته است و بقیه کارهای نامطلوبی هستند.
شرف‌الدین گفت: نمی‌دانم چرا و به چه دلیل صداوسیما، می‌خواهد انقلاب شکوهمند اسلامی ما را در حد فرار چند ساواکی یا شورش عده‌ای ماجراجو جلوه دهد؟
وی گفت: ما وقتی در انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس اعلام کردیم که اگر کسی طرحی برای انقلاب دارد آن را بیاورد، تماما طرح‌های رسیده طنز بود و ما می‌دانیم اکثر طنزهای تلویزیونی چگونه است.
شرف‌الدین اظهار داشت: به عنوان یک ایرانی که انقلاب را دیده و خود را وفادار آن می‌داند، می‌گویم آنچه امروز در تلویزیون می‌بینیم، ربطی به انقلاب ندارد و معلول جیب‌های خالی عده‌ای است که به قصد سودجویی این کارها را ارائه کرده‌اند.
وی گفت: در انقلاب اسلامی ایران، اتفاقات زیادی افتاد که حتی تعدادی از این اتفاقات به نام انقلاب و با سوء استفاده از آن بود اما اکنون این حوادث نقد و بررسی نمی‌شود تا مردم بدانند انقلاب چه کمکی به حفظ کشور ایران کرد.
شرف‌الدین افزود: واقعیت این است که ما هیچ فعالیتی را در خور شان انقلاب انجام نداده‌ایم و علت عمده آن چالش‌های موجود بر سر مباحث انقلاب است. هر روز کسی با سلیقه‌ای نظری می‌دهد و اینگونه نمی‌توان انقلاب را بررسی کرد.
*نگرانی‌ها درباره پرداختن به انقلاب در سینما بی مورد است
-
مدیر عامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس گفت: به نظر من باید سعه صدر همه ما بالا برود و اجازه دهیم که موضوعات انقلاب به صورت واقعی خود بیان شود و در این احوال، من مطمئنم که در صورت ساخته شدن فیلم‌های جدید درباره واقعیت سال‌های انقلاب، هیچ آسیبی به وضع موجود کشور نمی‌رسد و نگرانی‌های موجود بی‌مورد است. همین امروز دشمنان ایران با ماشین تبلیغاتی خود، ماهیت انقلاب را زیر سوال برده‌اند ولی عده‌ای در این سو گوش‌های خود را گرفته‌اند و به این حرف‌ها جوابی نمی‌دهند یا اگر جوابی هم موجود است به صورت هجو مطرح می‌شود، در حالی که قاطعانه باید به این سوالات پاسخ داد چرا که انقلاب ما از عظیم‌ترین انقلاب‌های تاریخ بشریت بوده است و ما باید باور کنیم که ممکن نیست اتفاقی که امام خمینی(ره) آن را «معجزه قرن» نامید، بیهوده اتفاق بیفتد، اما متاسفانه این موضوعات همیشه مورد غفلت واقع می شود.
وی گفت: در همه این سال‌ها محافظه کاری دست و پای همه را بست و تاریخ انقلاب به جز در بخش مستند، در هیچ فیلم و سریالی به خوبی مطرح نشد. این در حالی است که اگر با شجاعت و تدبیر به این موضوع وارد شویم، نتایج آن را خواهیم دید.
شرف‌الدین گفت: در نظام تبلیغاتی و فرهنگی کشور، تفکری وجود دارد که نمی‌خواهد حقیقت انقلاب برای نسل های آینده بیان شود .
تهیه‌کننده «فرزند صبح» در مورد این که آیا این فیلم خواهد توانست خلأ موجود در زمینه ساخت فیلم در مورد انقلاب را پر کند؟، گفت: به هیچ وجه! «فرزند صبح» فیلمی خاص با مخاطب خاص است.
وی افزود: گرچه این فیلم نگاهی به زندگی حضرت امام(ره) دارد اما قطعا فیلمی نیست که ادعا کنیم توانسته تصویری در خور حضرت امام(ره) بیان کند چرا که شخصیت ایشان، به راحتی قابل تصویر نیست. شاید بتوانم بگویم ما تنها از کنار سایه شخصیتی متفاوت و بزرگ عبور کردیم.
گفتگو از علی ظهوری
وی در مورد تاریخ سینمای نوین ایران که با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 تولد یافت، گفت: سینمای نوین انقلاب اسلامی با جمله تاریخی حضرت امام بنا گذاشته شد که گفتند: «ما با سینما مخالف نیستیم؛ با فحشا مخالفیم» و این به سینمایی که برخی آن را حرام می‌دانستند، مشروعیت بخشید.
وی افزود: سینمای سال‌های اول پیروزی انقلاب هم به دلیل همین مشروعیت، مخاطبان جدیدی داشت، چون افرادی که تا دیروز سینما را حرام می‌دانستند، برای تماشای فیلم به سینماها آمدند و فروش همه فیلمها بعداز پیروزی انقلاب اسلامی، این قضیه را تایید می‌کند.
مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، گفت: حتی آن زمان دست‌اندرکاران سینما، فیلم ایرانی را گنج ایرانی می‌نامیدند و می‌گفتند: هم کسی فیلمی دارد، گنجی دارد و فروش بالای فیلم‌هایی که قبل از انقلاب ساخته شده بود و بعد از انقلاب به نمایش درآمد، شاهدی بر این مدعی است. از سوی دیگر نیروها و فکرهایی که سینما را حرام نمی‌دانستند، به میدان آمدند و کار سینما را آغاز کردند.
وی ادامه داد: امروز هم که بحث مخاطب در سینما مطرح است، بعضی‌ها متوجه نیستند که سینمای دهه 60، مردم را به سینما نمی‌کشاند بلکه مشروع شدن سینما بود که مردم را به سینما آورد. در این زمینه، در واقع خود سینما بیش از هر مدیر و مقامی در عدم جلب مخاطب مقصر است، چون مطابق ذائقه مردم پیش نرفت.
* فیلم‌هایی با تفکرات انحرافی در مورد انقلاب ساخته شد
شرف‌الدین گفت: در دهه 60، آدم‌هایی به سینما آمدند و فیلم‌هایی را با برداشت و سلیقه خود در مورد انقلاب اسلامی ساختند که بعضی هم گرایش‌های جعلی و منحرف کننده داشتند و سعی کردند که اسلامی بودن انقلاب را مخدوش کنند و انقلاب را مارکسیستی یا کارگری معرفی کنند اما باید دانست که با وجود همه جریانات و تفکرات، این تفکر اسلامی و شخص امام خمینی(ره) بود که انقلاب اسلامی را پیروز کرد.
وی تصریح کرد: در اوایل انقلاب، بخش عمده‌ای از بدنه سینما، افراد آلوده‌ای بودند که توانایی درک انقلاب اسلامی و همراهی با آن را نداشتند و در مقابل عده‌ای نیز حضور داشتند که همراه با انقلاب حرکت کردند و برای سینما مفید بودند، اما به جرأت می‌گویم هرگز نتوانستند که دین خود را به انقلاب ادا کنند. به هر حال، این چالش‌ها نیز باعث می‌شد موضوعات مربوط به انقلاب نتواند به صورت ناب و صحیح در فیلمها شکل بگیرد.
* سینماگرانی که انقلاب را درک و باور کرده باشد، کم داشتیم
شرف‌الدین گفت: در سال‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی مخصوصا تا قبل از جنگ، راجع به انقلاب، چند فیلم ساخته شد. مثلا فیلم «خونبارش»(امیر قویدل) که نسبتا فیلم خوبی در زمان خودش بود. سینما آیینه زمان است و وقتی انقلاب شد، فرصتی برای ساخته شدن فیلم‌هایی با موضوع انقلاب به وجود آمد که البته در این بین تعداد فیلم‌هایی که در حواشی انقلاب ساخته شد، مثل هیولای درون و سناتور و شیلات، بیشتر بود که البته این فیلمها از نظر موضوعی، به‌روز بودند.
وی تاکید کرد: با این حال، اگر بخواهیم در میان آن فیلمها، از آنچه با موضوع انقلاب سر و کار داشت، نام ببریم، به جز «خونبارش» بقیه فیلمها، قصه‌هایی در حواشی انقلاب داشتند، موضوعاتی مثل ظلم فئودال‌ها یا توطئه‌های ساواک را بررسی می‌کردند. یعنی در مورد خود انقلاب نبودند و می‌شد آنها را در هر زمانی و در هر کشوری ساخت.
این تهیه‌کننده ادامه داد: نکته دیگر اینکه غالبا این فیلمها برداشتی از فیلم‌های خارجی مثل آثار کاستاگاوراس یا قصه‌های پلیسی و انقلابی بودند و مثل دادشاه(حبیب کاوش)، قهرمان‌سازی‌هایی نیز در سینمای ایران به تبعیت از نمونه‌ةای خارجی انجام شد که قهرمانانش در واقع صرفا مخالفان دولت بودند که مردم هم دلخوشی از آنها نداشتند.
شرف‌الدین گفت: عمده‌ترین چیزی که در مورد سال‌های اول انقلاب مهم است، این است که ما نویسنده و کارگردان قابل توجهی که انقلاب را درک و باور کرده باشد، کم داشتیم و همچنین شرایط زمانی آن دوره، شرایط خاصی بود که در آن حوادث به قدری پرشتاب و سریع پیش می‌آمد که فرصت تفکر را از همه سلب می‌کرد.
* چرا فیلم‌های خوب انقلاب ما توقیف بوده‌اند؟
وی افزود: یکی از فیلم‌های خوب و ماندگار در زمینه انقلاب، مستند «برای آزادی» ساخته حسین ترابی بود که متأسفانه سال‌ها مهجور واقع شد. سوال این است که چرا فیلم به این خوبی که جزو اسناد تاریخی این مملکت است، سال‌ها مورد بی‌مهری قرار گرفته، در حالی که تنها یک فیلم مستند بوده است اما به آن مجوز نمایش نمی‌دادند.
مدیرعامل انجمن سینمایی انقلاب و دفاع مقدس تصریح کرد: متاسفانه گاهی نگاه‌هایی در جامعه مشاهده می‌شود که براساس آن اگر می‌توانستند (نعوذ‌بالله) قرآن را هم سانسور می‌کردند و بخش‌هایی از سوره حضرت یوسف(ع) را هم حذف می‌کردند.
وی افزود: فضای سینما در سال‌های اول انقلاب، به دلیل نبود بسیاری از خط کشی‌ها و حد و حدودهای فعلی، نسبت به امروز شرایط بهتری را برای ساخت فیلم ایجاد می‌کرد اما هرچه به پیش آمدیم، قوانین موجود در فیلم‌سازی، دست و پای فیلمساز را بست. البته قصد من انتقاد از این ممیزی‌ها نیست و تنها قصد آسیب‌شناسی مسائل سینما را دارم.
وی در بخش دیگری از گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: خسرو سینایی فیلمی خوب و شریف به نام «زنده باد...» ساخت که فضایی واقع‌بینانه داشت و اگر بخواهیم شرایط جامعه و انقلاب را کشف کنیم، می‌توانیم به آن فیلم استناد کنیم که متأسفانه همچنان در محاق توقیف است ولی بسیار خوشحالم که فیلم «برای آزادی» که بعضی از تصاویر آن تنها اسناد بصری از انقلاب ما هستند سرانجام به نمایش درآمد که تلاش انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس و آقای جعفری جلوه برای نمایش آن، قابل تحسین بود.
* سینمای انقلاب و چالش‌های سیاسی
شرف‌الدین اظهار داشت: مهم‌ترین چالش در مورد سینمای انقلاب این است که مباحث و موضوعات انقلاب اسلامی، مسائلی هستند که هنوز چالش های سیاسی دارند و برانگیزاننده چالش‌های سیاسی هستند. چون ادعاهای مختلفی در مورد انقلاب اسلامی وجود دارد و هر کس یا جریانی که بخواهد فیلمی در مورد انقلاب بسازد، قصد دارد نظر خود را تحمیل کند.
* تعدد سوژه‌های دفاع مقدس و نپرداختن به سوژه انقلاب
-
مدیرعامل‌انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، ادامه داد: پرداختن به موضوع انقلاب اسلامی، نیازمند افراد صاحب فکر و اندیشه است تا بتوانند توانایی خود را اثبات کنند و از نظرات خود در مورد انقلاب دفاع کنند که متأسفانه چنین کسی در سینما نداریم و زمینه‌های این موضوع ضعیف است.
حوادث پس از 22 بهمن 57 بسیار پرشتاب بود و تا یک سال بعد از آن، حوادث بسیار زیادی در کشور وجود آمد که آمریکا در رأس این حوادث بود و قصد داشتند ایران را تجزیه کنند. هرکدام از این حوادث موضوعاتی است که اگر بخواهیم سینما را آینه زمان بدانیم باید به تک تک آنها بپردازیم، اما حوادث به قدری متعدد بودند که یک سال پس از وقوع انقلاب، واقعه انقلاب اسلامی به صورت پدیده‌ای تاریخی درآمد اما امروز شرایط سیاسی روز هنوز اجازه پرداختن به این موضوعات را نمی‌دهد و نمی‌توان آنها را تصویر کشید.
وی گفت: واقعه‌ای مثل تسخیر لانه جاسوسی، موضوع بزرگی است و جا دارد که فیلمها و سریالهای زیادی درباره آن ساخته شود ولی هنوز فیلمی در خور این واقعه ساخته نشده است. سال 59 جنگ تحمیلی هم آغاز شد و با شروع جنگ موضوع انقلاب، موضوعی قدیمی از نظر حجم اتفاق و تأثیرگذاری شد، ضمن اینکه تعدد سوژه‌های مربوط به دفاع مقدس نیز باعث شد کسی به سوی انقلاب رجعت نکند به‌طوری که هنوز هم پدیده دفاع مقدس سیطره خود را بر همه شئونات زندگی اجتماعی ما حفظ کرده است.
وی تصریح کرد: با وجود موضوع دفاع مقدس، موضوع انقلاب در عرصه اجتماعی برای سینمای ایران کمرنگ شد و دفاع مقدس هم با تأثیرات خود بر انقلاب و سیاست داخلی و خارجی، ایجاد شرایط برای ساخته شدن فیلم در مورد انقلاب را واقعا سخت کرد. البته تنها جایی که به عنوان ادامه خط انقلاب باقی ماند، دفاع مقدس بود که به عنوان یک موضوع کلی مورد توجه قرار گرفت و به علت طولانی بودن عرصه زمانی آن، عده‌ای در عرصه دفاع مقدس پدیدار شدند که ژانری را به عنوان ژانر دفاع مقدس پدید آوردند، ولی سینماگرانی از انقلاب بیرون نیامدند تا ژانر سینمای انقلاب را بسازند و وقایع آن را به حافظه تمدنی ما بسپارند.
* تفکر سودجویانه سازندگان سریالهای تلویزیونی درباره انقلاب
-
شرف‌الدین در ادامه گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این پرسش که آیا فیلمی در خور انقلاب در سینمای ایران ساخته شده است؟، گفت: به جز مستند «برای آزادی»، فیلمی در خور، که به صورت داستانی بتواند شکوه انقلاب را به تصویر بکشد، نداشته‌ایم.
وی گفت: متأسفانه چند سال است که سیمای جمهوری اسلامی به نام سیمای انقلاب، فیلمها و سریالهای موضوعی ساخته که در میان این آثار، تنها یکی دو اثر خوب و شایسته وجود داشته است و بقیه کارهای نامطلوبی هستند.
شرف‌الدین گفت: نمی‌دانم چرا و به چه دلیل صداوسیما، می‌خواهد انقلاب شکوهمند اسلامی ما را در حد فرار چند ساواکی یا شورش عده‌ای ماجراجو جلوه دهد؟
وی گفت: ما وقتی در انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس اعلام کردیم که اگر کسی طرحی برای انقلاب دارد آن را بیاورد، تماما طرح‌های رسیده طنز بود و ما می‌دانیم اکثر طنزهای تلویزیونی چگونه است.
شرف‌الدین اظهار داشت: به عنوان یک ایرانی که انقلاب را دیده و خود را وفادار آن می‌داند، می‌گویم آنچه امروز در تلویزیون می‌بینیم، ربطی به انقلاب ندارد و معلول جیب‌های خالی عده‌ای است که به قصد سودجویی این کارها را ارائه کرده‌اند.
وی گفت: در انقلاب اسلامی ایران، اتفاقات زیادی افتاد که حتی تعدادی از این اتفاقات به نام انقلاب و با سوء استفاده از آن بود اما اکنون این حوادث نقد و بررسی نمی‌شود تا مردم بدانند انقلاب چه کمکی به حفظ کشور ایران کرد.
شرف‌الدین افزود: واقعیت این است که ما هیچ فعالیتی را در خور شان انقلاب انجام نداده‌ایم و علت عمده آن چالش‌های موجود بر سر مباحث انقلاب است. هر روز کسی با سلیقه‌ای نظری می‌دهد و اینگونه نمی‌توان انقلاب را بررسی کرد.
*نگرانی‌ها درباره پرداختن به انقلاب در سینما بی مورد است
-
مدیر عامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس گفت: به نظر من باید سعه صدر همه ما بالا برود و اجازه دهیم که موضوعات انقلاب به صورت واقعی خود بیان شود و در این احوال، من مطمئنم که در صورت ساخته شدن فیلم‌های جدید درباره واقعیت سال‌های انقلاب، هیچ آسیبی به وضع موجود کشور نمی‌رسد و نگرانی‌های موجود بی‌مورد است. همین امروز دشمنان ایران با ماشین تبلیغاتی خود، ماهیت انقلاب را زیر سوال برده‌اند ولی عده‌ای در این سو گوش‌های خود را گرفته‌اند و به این حرف‌ها جوابی نمی‌دهند یا اگر جوابی هم موجود است به صورت هجو مطرح می‌شود، در حالی که قاطعانه باید به این سوالات پاسخ داد چرا که انقلاب ما از عظیم‌ترین انقلاب‌های تاریخ بشریت بوده است و ما باید باور کنیم که ممکن نیست اتفاقی که امام خمینی(ره) آن را «معجزه قرن» نامید، بیهوده اتفاق بیفتد، اما متاسفانه این موضوعات همیشه مورد غفلت واقع می شود.
وی گفت: در همه این سال‌ها محافظه کاری دست و پای همه را بست و تاریخ انقلاب به جز در بخش مستند، در هیچ فیلم و سریالی به خوبی مطرح نشد. این در حالی است که اگر با شجاعت و تدبیر به این موضوع وارد شویم، نتایج آن را خواهیم دید.
شرف‌الدین گفت: در نظام تبلیغاتی و فرهنگی کشور، تفکری وجود دارد که نمی‌خواهد حقیقت انقلاب برای نسل های آینده بیان شود .
تهیه‌کننده «فرزند صبح» در مورد این که آیا این فیلم خواهد توانست خلأ موجود در زمینه ساخت فیلم در مورد انقلاب را پر کند؟، گفت: به هیچ وجه! «فرزند صبح» فیلمی خاص با مخاطب خاص است.
وی افزود: گرچه این فیلم نگاهی به زندگی حضرت امام(ره) دارد اما قطعا فیلمی نیست که ادعا کنیم توانسته تصویری در خور حضرت امام(ره) بیان کند چرا که شخصیت ایشان، به راحتی قابل تصویر نیست. شاید بتوانم بگویم ما تنها از کنار سایه شخصیتی متفاوت و بزرگ عبور کردیم.
گفتگو از علی ظهوری
هنرنیوز ۱۶/۱۱/۸۶
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.