نویسنده: حمید همدانی

تولید انیمیشن در ایران گرچه عمر کوتاهی دارد اما رشد کمی و کیفی آن چنان سریع و غافل گیرکننده بوده است که این روزها سردمداران و سیاستمداران آمریکایی را هم نگران کرده است تا آنجا که به گزارش رسانه ها ستاد فرماندهی ارتش آمریکا در عراق پخش کارتون های ایرانی از تلویزیون های عراق را بسیار خطرناک دانسته و خواستار توقف پخش این کارتون ها شده است.
    چند سال پیش که براساس یک تفکر بنیادین در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با ایجاد رشته انیمیشن در دانشکده صدا و سیما از مراکز استانها خواسته شد تا با ایجاد واحد انیمیشن از طراحان و هنرمندان هر دیار دعوت به ساخت انواع انیمیشن دو بعدی و سه بعدی با مضامین دینی و ملی شود، کمتر کسی باور می کرد که به زودی انیمیشن ایران در جشنواره های بین المللی خواهد درخشید و درصد قابل ملاحظه ای از تایم برنامه های کودک و نوجوان تمام شبکه ها را تسخیر و علاوه بر آن با استقبال چشمگیر کودکان و نوجوانان کشورهای اسلامی و سایر نقاط جهان نیز مواجه خواهد شد.
    امروز در حالیکه به سرعت به تعداد انیماتورهای ایرانی افزوده می شود رقابت سختی نیز در جهت تولید کیفی انیمیشن با بهره گیری از هنر و استعدادهای فردی و به کارگیری جدیدترین تکنیک ها و نرم افزارها در جریان است و گرچه انیمیشن ایران هنوز به لحاظ تکنیکی و فنی با انیمیشن تراز اول جهان فاصله زیادی دارد اما یکه تاز خاورمیانه و جهان اسلام بوده و مهمتر از این ارائه دهندأ آموزه ها و مفاهیم دینی و ارزشی به کودکان و نوجوانان مسلمان ایرانی و غیرایرانی است.
    ساخت انیمیشن هایی در خصوص تعالیم اسلام، فرامین الهی در قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار، آشنایی با آداب و احکام اسلامی، تاریخ انبیاء و اسلام، زندگی بزرگان، دانشمندان و هنرمندان اسلامی و ایرانی و دهها موضوع دیگر با شیوه های ظریف هنری و طراحی شخصیت های رئال و فانتزی و محیط های معنوی و شاد و افکت های معناگرا و بومی موضوعاتی است که این روزها و با دقت و سرعت خاصی نه تنها در مرکز که در عمده مراکز استانهای صدا و سیما و دهها شرکت و مؤسسه فرهنگی هنری نیز دنبال می شود.
    در این میان درک صحیح اکثر نهادها از تأثیر عمیق انیمیشن بر ذهن و افعال کودکان و نوجوانان باعث شده است تا آنان نیز در جهت آموزش، اطلاع رسانی و تعمیم فرهنگ عمومی به سفارش مجموعه های انیمیشنی روی آورند. موضوعی که با استقبال چشمگیر جامعه از کودک و نوجوان گرفته تا جوان و میانسال و... نیز مواجه شده است.
    مجموعه انیمیشن های نیروی انتظامی، شهرداری، بهزیستی، گاز، برق و... که عموماً از طریق رسانه ملی پخش گردیده به روشنی گواه این ادعاست.
    اما آنچه در این خصوص حائز اهمیت است و نگرانی جهان غرب به سرکردگی آمریکا را برانگیخته است رویکرد انیماتورهای ایرانی به ساخت انیمیشن هایی با موضوعات اجتماعی و سیاسی و پخش و استقبال از آن در جهان اسلام است.
    موضوعاتی نظیر مظلومیت ملت فلسطین و لبنان و تجاوزگری رژیم صهیونیستی و همچنین ارائه و جایگزینی شخصیت ها و چهره های برجسته تاریخ اسلام و شخصیت های کودک و نوجوان مسلمان به جای شخصیت های مجازی و کاذب انیمیشن های غربی و تم آرامش بخش و شادی آفرین داستانهای رئال این مجموعه هاست که به فراخور موضوع با طراحی شخصیت های فانتزی یا رئال عرضه شده است.
    اختصاص جوایز متعدد به انیمیشن های ایرانی در جشنواره ها و معرفی هرساله تحول کمی و کیفی انیمیشن ایران در جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان ایران، همچنین تداوم جشنواره بین المللی زیتون سرخ که چند سالی است به همت شهرداری تهران با موضوع کودک فلسطینی برگزار می گردد و نیز استقبال کودکان و نوجوانان عراقی، افغانی، کشورهای آسیای میانه و... از این آثار مسائلی است که به شدت هم سینمای هالیوودی آمریکا را نگران ساخته و هم سیاستمداران آمریکایی را. اما صرف نظر از اظهارات مقامات آمریکایی انیمیشن ایران جایگاه خود را در کشورهای منطقه و جهان یافته است و بی شک در صورت حمایت هدایت شده و رویکرد صحیح نقشی بی بدیل در توسعه و تعمیم فرهنگ اصیل اسلامی و ملی و آموزش کودکان و نوجوانان جهان اسلام خواهد داشت، چه اینکه با رویکرد به مفاهیم ارزشی، معناگرا و لذت بخش برای کودکان و نوجوانان مسلمان و غیرمسلمان، انیمیشن غرب را- ولو با برخورداری از گرافیک و تکنیک برتر- به چالش جدی خواهد کشاند. کیهان ۲۴/۷/۸۶