در سالی که گذشت پیوستگی سینما با سیاست کمی پررنگتر از سال‌های گذشته بیش از همه برروی موضوع حمله آمریکای به عراق متمرکز شده بود که از جمله این دسته از فیلم‌ها می‌توان به فیلم «در دره اله»، ساخته «پل هگیس»، «غیرقابل انتشار» ساخته «برایان دی‌پالما»، «عراق تجزیه شده» ساخته «جیمز لانگلی»، «کشور من، کشور من» ساخته «لورا پویتراس» و «شیرها برای بره‌ها» ساخته «رابرت ردفورد» اشاره کرد.
علی‌رغم آنکه تقریبا تمامی این فیلم‌ها در آمریکا ساخته شده‌اند ولی همگی به اتفاق سیاست‌های جنگ‌طلبانه آمریکا و حمله به عراق را محکوم کرده‌اند.

***موضع سیاسی ستاره‌های هالیوود علیه بوش و جمهوریخواهان؛
در سالی که گذشت با توجه به نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، نه تنها بر تعداد سینماگران هالیوودی که نسبت به سیاست‌های جنگ طلبانه بوش اظهار انزجار می‌کنند، افزوده شد، بلکه قریب به اتفاق آنها «اوباما» را به عنوان نامزد منتخب خود در انتخابات آتی این کشور معرفی کردند.
از جمله سینماگران آمریکایی ضد بوش می‌توان به «تیم رابینز» و همسرش «سوزان ساراندون»، «لئوناردو دی کاپریو»، «ریچارد گر»، «داستین هافمن»، «مایکل مور»، «جورج کلونی»، «الیور استون»، «جین فوندا»، «شون پن»، «ریچارد دریفوس»، «پیتر فالک»، «مریل استریپ»، «اسپایک لی»، «تیم برتون»، «ونسا ردگریو»، «جیمز لانگلی» و «دنزل واشنگتن» اشاره کرد.
تمامی این بازیگران در اظهارات اخیر خود بوش را به خاطر حمله به عراق و کشته‌ شدن تعداد زیادی انسان بی‌گناه محکوم کرده‌اند.

***ساخت مستند جنجال برانگیز «سیکو» توسط «مایکل مور»؛
«مایکل مور»، مستد ساز ضدبوش آمریکا، امسال نیز با ساخت مستند جنجال برانگیز دیگری، با انتقاد از سیاست‌های دولت بوش، برای مدتی طولانی تیتر مطبوعات داخلی و خارجی را به خود اختصاص داد.
مور که عمده شهرت خود را مدیون مستند ضدبوش «فارنهایت 11/9» است، در مستند «سیکو» که بخشی از آن نیز در کوبا فیلمبرداری شده، به شدت از فقر و سیستم بهداشتی حاکم در آمریکا انتقاد کرده‌ است.


***برگزاری هشتادمین مراسم اسکار کمی متفاوت‌ از سال‌های پیش،
مراسم اسکار امسال از نظر کارشناسان نسبت به سال‌های قبل بسیار قابل پیش‌بینی تر بود، آنچنانکه در بسیاری از بخش‌ها نتیجه با کمی تفاوت همانی شد که منتقدین و برخی از علاقمندان به سینما آن را حدس زده بودند.
از دیگر از تفاوت‌های اساسی مراسم امسال، اعلام برندگان بخش مستند این دوره از جوایز توسط سربازان آمریکایی در بغداد به صورت زنده (ویدئو کنفرانس) بود و پس از آن نیز از درگذشتگان سینمای جهان تجلیل شد که در این بخش تصاویری شاد و خندان از چهره‌های آنها به نمایش درآمد.
سایت یاهو نیز در یکی از تیترهای خود از هشتادمین مراسم اسکار به عنوان شبی بزرگ برای فیلم‌های تلخ یاد کرده بود.

***اعتصاب فیلمنامه نویسان آمریکایی؛
اعتصاب اتحادیه فیلمنامه‌نویسان آمریکایی با قریب به 11 هزار عضو و تعطیلی بسیاری از پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی هالیوود، یکی دیگر از اتفاقات غیرمعمول و کم نظیری که طی سالی که گذشت به وقوع پیوست.
این اعتصاب که طی چند دهه گذشته بی‌‌سابقه بوده، سرانجام پس از سه ماه، دو هفته پیش از این با امضاء توافقنامه‌ای میان اتحادیه فیلمنامه‌نویسان و تهیه‌کنندگان خاتمه داشت ولی تنها در لس‌آنجلس، بیش از 2 میلیارد دلار خسارت در پی داشت.

**ساخت فیلم‌های ضدایرانی 300 و پرسپولیس؛
ساخت دو فیلم ضد ایرانی «300» و «پرسپولیس» از جمله اخبار سینمایی جنجال‌برانگیزی بود که در واقع تاییدی بر مواضع دشمنانه با کشورمان بود.
فیلم هالیوودی «300» ساخته «زاک اسنایدر» با تحریف تاریخ باستانی ایران مردم کشورمان را انسان‌هایی وحشی، بی‌تمدن و خشونت طلب معرفی کرد.
اما انیمیشن سیاه و سفید «پرسپولیس» ساخته «مرجانه ساتراپی» و همکار فرانسویش، کمی متفاوت از فیلم 300 به تاریخ معاصر ایران یعنی زمان وقوع انقلاب اسلامی می‌پردازد.
«ساتراپی»، این فیلم را براساس دو کتاب مصوری که از خاطرات خود نوشته، ساخته است، او در این فیلم تصویری منفی از انقلاب اسلامی ارائه می‌کند.

***اقدام دو فیلمساز ایرانی مقیم خارج برای اعتلای فرهنگ ایران؛
دو فیلمساز جوان ایرانی مقیم انگلستان و آمریکا با ساخت فیلم‌هایی درباره تاریخ ایران و آداب و رسوم این کشور، گام مثبتی در جهت اعتلای فرهنگ عنی ایرانی برداشتند.
یکی از این فیلم‌ها، انیمیشن سه بعدی «تولد دوباره رستم» ساخته «سعید قهاری» است، قهاری در مدت زمان 50 دقیقه از زبان فردوسی داستان رستم و سهراب را برای مخاطبان جوان خود به شیوه‌ای زیبا راویت می‌کند.
انیمیشن جذاب دیگری که در این راستا ساخته شده است، انیمیشن «بابک و دوستان» ساخته «شبنم رضایی» است که در چند سری جداگانه ساخته شده است.
«رضایی» در این فیلم در قالب شخصیت بابک و دوستانش برخی از آداب و رسوم غنی ایرانی از جمله جشن عید نوروز را به نسل جوان ایرانی ساکن خارج از کشور آموزش می‌دهد.
این دو فیلمساز، یکی از اهداف اصلی خود برای ساخت این فیلم‌ها را مقابله با از خودبیگانگی که امروزه جوانان ایرانی مقیم خارج با آن دست به گریبانند عنوان کرده‌اند.

***ساخت فیلم‌های ضد اسلامی؛
ساخت فیلم‌های ضد اسلامی در سالی که پشت سر گذاشتیم یکی از بدترین اتفاقاتی که بود که در سینما رخ داد.
کشورهای غربی نگران از دست نیافتن به اهداف سیاسی خود خشمگین‌تر از سال‌های گذشته با ساخت فیلم‌های ضد اسلامی سعی در تخریب چهره مثبت اسلام و مسلمانان نمودند.
از جمله این فیلم‌ها می‌توان به فیلم‌های «جهاد برای عشق»، «زندگی محمد»، «راه آجری»، ««دلمشغولی: مبارزه اسلام افراطی علیه غرب» ، «مسجد مخفی» و فیلمی ضد قرآنی ساخته «گیرت وایلدرس»، یکی از نمایندگان پارلمان هلند اشاره کرد.

***برگزاری نشست سران هالیوود با سازمان سیا و اف‌بی‌ای
اگرچه محقق ساختن سیاست‌های دولتمردان آمریکا توسط صنعت سینمایی هالیوود اتفاق چندان جدیدی نیست ولی این روابط امسال رنگ و بویی متفاوت از سال‌های پیش داشت، آنچنانکه در این مدت سرمایه‌داران و روسای هالیوود با سازمان‌های سیا و اف‌بی‌آی چندین جلسه محرمانه برگزار کردند.
در یکی از نشست هایی که هالیوودی‌ها با رئسای سازمان سیا داشتند، از آنها خواسته شد تا بیش از پیش در فیلم‌های خود منافع سیاسی دولت این کشور را در نظر بگیرند تا آنجا که در این میان نماینده‌ای از سوی سازمان سیا برای نظارت بر عملکرد هالیوود معرفی شد.
در جلسه دیگری که سینماگران هالیوود با اف‌بی‌ای داشتند، اف‌بی‌ای از آنها خواست تا درباره اتفاقاتی چون آدم ربایی، گروگانگیری و عملیات نجات در زمان وقوع جنگ عراق بیش از پیش فیلم بسازند و در این فیلم‌ها بر فداکاری نیروهای اف‌بی‌‌ای تاکید نمایند.

***در خواست «الیور استون» برای ساخت فیلمی درباره «احمدی‌نژاد»،
«الیور استون» امسال در دو مرحله به طور رسمی از مقامات ایرانی برای سفر به این کشور و ساخت فیلمی مستند درباره ریاست جمهوری کشورمان درخواست کرد ولی این رایزنی ها در هر دو مرحله بدلیل درخواست‌های نامعقول استون و عدم موافقت مقامات کشورمان با این درخواست‌ها با بن‌بست روبرو شد.

***برگزاری اولین جشنواره فیلم خاورمیانه؛
امارات که اکنون چندین سال است با برگزاری دو جشنواره بین‌المللی فیلم دبی و ابوظبی سینمای این کشور را در سطح سینمای جهان مطرح کرده است، امسال جشنواره جدید دیگری با نام جشنواره بین‌المللی خاورمیانه راه‌‌اندازی کرد.
اولین جشنواره فیلم خاورمیانه امسال از 20 الی 25 مهر با بودجه‌ای بالغ بر 8 الی 10 میلیون دلار در هتل پالاس دبی برگزار شد.
همچنین در این سال جشنواره فیلم دبی به عنوان ریاست جشنوارهای فیلم عرب انتخاب شد.


***اولین اکران رسمی فیلم سینمایی در عربستان صعودی طی 30 سال گذشته
مقامات کشور عربستان پس از قریب به 30 سال تصمیم گرفتند تا ممنوعیت اکران عمومی فیلم را در این کشور برداشته و از بیستم ماه می، به مدت پنچ روز در این کشور فیلم‌هایی از عربستان، خلیج فارس و دیگر کشورهای عربی با ژانرهای متفاوت به نمایش درآورد.
اکران عمومی فیلم از اوایل دهه 80 در عربستان سعودی ممنوع شده بود.


***افزودن جایزه جدید هم جنس‌بازان به مجموع جوایز ونیز
وجود جایزه‌ای ویژه برای فیلم‌هایی با موضوع همجنس بازی، در بین جوایز جشنواره ونیز، امسال پس از 4 سال گفتمان و رایزنی به تصویب مقامات جشنواره ونیز رسیده است.
این جایزه به بهترین فیلم بلند سینمایی با چنین موضوعی در بخش رقابتی و حتی دیگر بخش‌های جشنواره تعلق خواهد گرفت، البته اگر حتی فیلمی به چنین موضوع نپرداخته باشد ولی شخصیت‌های اصلی و یا حتی غیر اصلی آن هم جنس باز باشند می‌توانند یکی از شانس‌های این جایزه محسوب شوند.
البته این اولین باری نیست که موضوعات غیراخلاقی این چنینی مورد توجه سینمای غرب قرار می‌گیرد آنچنانکه جشنواره بین‌المللی فیلم برلین نیز جایزه‌ای مشابه با نام جوایز «تدی» دارد که از 21 سال پیش تاکنون به چنین فیلم‌هایی اعطاء می‌کند، همچنین دو دوره قبل برگزارکنندگان جوایز اسکار، جایزه بهترین کارگردان سال را به «انگ لی»، کارگردان فیلم «کوهستان بروکبک» اعطاء کردند، این در حالی است که فیلم همجنس‌بازانه «کوهستان بروکبک» از نظر بسیاری از منتقدان سینمایی بزرگ جهان، نه به لحاظ ساختاری و نه از ابعاد دیگر به هیچ وجه فیلم درخور توجهی نیست.

***موفقیت فیلم «آواز گنجشک‌ها» در جشنواره بین‌المللی فیلم برلین
فیلم «آواز گنجشک‌ها» ساخته «مجید مجیدی» در رقابت‌های امسال جشنواره برلین با غلبه بر رقبای خود توانست جایزه خرس نقره‌ای این جشنواره را از آن خود کند، این جایزه به «رضا ناجی»، بازیگر نقش اول این فیلم اعطاء شد.
البته موفقیت مجیدی تنها به این فیلم ختم نشده و او توانست با ساخت فیلم کوتاه «رنگ‌ها به پرواز در‌می‌آیند» برای بازی‌های المپیک پکن، مورد توجه منتقدان و اهالی سینمای جهان قرار گیرد، او در این فیلم نیز کودکان را سوژه خود قرار داده است.

***درگذشتگان
در سالی که گذشت، سینماگران زیادی در سراسر جهان تسلیم مرگ شدند که در زیر به ترتیب تاریخ وقوع به آنها اشاره شده است:
1. «گوردون اسکات»، بازیگر نقش تارزان طی دهه 50، 14 اردیبهشت سال جاری در سن 80 سالگی درگذشت.
2.«برنارد گوردن»، فیلمنامه‌نویس هالیوودی که نامش در لیست سیاه هالیوود بود،21 اردیبهشت سال جاری در سن 88 سالگی درگذشت.
3.«ادوارد یانگ»، کارگردان تایوانی برنده نخل طلای بهترین کارگردانی سال 2000، 9 تیر سال جاری در سن 59 سالگی درگذشت
4.«آرت استیونس»، انیماتور مشهور «والت دیزنی» و خالق انیمیشن‌هایی چون «رابین‌‌هود»، «وینی پوه»،«101 سگ خالدار»، «برنارد و بیانکا»، «روباه و سگ»، 11 تیر سال جاری در سن 92 سالگی درگذشت.
5.«میشل سرو»، بازیگر مشهور فرانسه هفتم مرداد سال جاری در سن 79 سالگی درگذشت.
6.«اینگمار برگمن» ، کارگردان مشهور سوئد هشتم مرداد سال جاری در سن 89 سالگی درگذشت.
7.«میکل آنجلو آنتونیونی»، فیلمنامه‌نویس و کارگردان ایتالیایی، نهم مرداد سال جاری در سن 94 سالگی درگذشت.
8.«جین ویمن»، بازیگر برنده اسکار هالیوود و همسر اول ریگان 19 شهریور سال جاری در سن 93 سالگی درگذشت.
9. «آلیس گوستلی»، بازیگر فیلم «کشتن مرغ مقلد»، 31 شهریور سال جاری در سن 81 سالگی درگذشت.
10.««ریموند پلگرن»، بازیگر مشهور سینمای فرانسه، 22 مهر سال جاری در سن 87 سالگی درگذشت.
11.««دلبرت مان» کارگردان برنده اسکار هالیوود 21 آبان سال جاری در سن 87 سالگی درگذشت.
12.«پیر گرانییه دفر»، کارگردان فرانسوی برنده جشنواره برلین 26 آبان سال جاری در سن 80 سالگی درگذشت.
13.«هیث لجر» بازیگران نامزد اسکار فیلم «کوهستان بروکبک» 2 بهمن سال جاری در سن 28 سالگی درگذشت.
نرگس محمدی

خبرگزاری فارس ۱۲/۱۲/۸۶